Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Το σημαντικότερο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελλάδας και ένα από τα σπουδαιότερα μουσεία του κόσμου στον τομέα της αρχαίας τέχνης. Στις συλλογές του εκπροσωπούνται όλοι οι πολιτισμοί που άνθησαν στον ελληνικό χώρο από την προϊστορική εποχή ως το τέλος της Ρωμαιοκρατίας.

Η οικοδόμηση του Μουσείου άρχισε το 1866 και ολοκληρώθηκε το 1889 με την κατασκευή σταδιακά της δυτικής πτέρυγας (1874), της βόρειας (1881), της νότιας (1885) και τέλος της ανατολικής. Το οικοδόμημα κτίσθηκε σε μεγάλο οικόπεδο που δώρησε η Ελένη Τοσίτσα με την χορήγηση σημαντικών χρηματικών ποσών από τους Δημήτριο και Νικόλαο Βερναρδάκη, την Αρχαιολογική Εταιρεία και το ελληνικό κράτος.

Για την ανέγερση του Μουσείου εργάσθηκαν οι αρχιτέκτονες Ludwig Lange, που εκπόνησε τα σχέδια, Παναγής Κάλκος, που τροποποίησε μερικώς το αρχικό σχέδιο, Αρμόδιος Βλάχος και Ernst Ziller, που επέφερε πολλές αλλαγές διαμορφώνοντας εξαρχής την πρόσοψη του κτηρίου και τροποποιώντας το αρχικό σχέδιο της ανατολικής πτέρυγας και της κεντρικής αίθουσας. Δύο προσθήκες έγιναν στο κτήριο του Μουσείου προς τα ανατολικά με την κατασκευή στις αρχές του αιώνα μιας πτέρυγας, σε σχέδια του Αναστασίου Μεταξά και την ανέγερση (1932-1939) ενός διόροφου κτηρίου, σε σχέδια του Γ. Νομικού.

Συλλογές που περιλαμβάνει:

Συλλογή Προϊστορικών

Πήλινο ειδώλιο ανδρικής καθιστής μορφής. Μοναδική σε μέγεθος και δύναμη απόδοση ανδρικής θεότητας της Χαλκολιθικής Εποχής. Από τη Θεσσαλία (4500 - 3200 π.Χ.).

Μαρμάρινο άγαλμα γυναικείας μορφής του χαρακτηριστικού τύπου ειδωλίων της Πρωτοκυκλαδικής Εποχής με διπλωμένα χέρια. Είναι το μεγαλύτερο ακέραιο σωζόμενο έργο της Κυκλαδικής πλαστικής της τρίτης χιλιετίας π.Χ. Από την Αμοργό (2800-2300 π.Χ.).

Μαρμάρινο ειδώλιο μουσικού που κρατά λύρα ή άρπα. Η τρισδιάστατη ανάπτυξη της μορφής στο χώρο, όπως και των άλλων ειδωλίων μουσικών, δείχνει την πρώιμη ανάπτυξη της Κυκλαδικής πλαστικής. Από την Κέρο (2800 - 2300 π.Χ.).

Η τοιχογραφία "της άνοιξης". Εικονίζεται το θηραϊκό τοπίο με τους ηφαιστειογενείς βράχους, τα κόκκινα κρίνα και τα χελιδόνια που πετούν στον αέρα. Από το Συγκρότημα Δ του Ακρωτηρίου Θήρας. 16ος αιώνας π.Χ.

Χρυσή νεκρική προσωπίδα γνωστή ως "του Αγαμέμνoνος". Από τον τάφο V του Ταφικού Κύκλου Α΄ των Μυκηνών . Δεύτερο μισό 16ου αιώνα π.Χ.



Δύο χρυσά κύπελλα με έκτυπες παραστάσεις καταδίωξης και σύλληψης ταύρων. Αριστουργήματα της Κρητομυκηναϊκής μεταλλοτεχνίας. Από τον θολωτό τάφο του Βαφειού Λακωνίας . Πρώτο μισό 15ου αιώνα π.Χ.

Αγγείο σε μορφή πάπιας από ορεία κρύσταλλο. Αριστουργηματικό έργο της Μινωικής λιθοτεχνίας. Από τον τάφο Ο του Ταφικού Κύκλου Β΄ των Μυκηνών, 16ος αιώνας π.Χ.

Χάλκινο εγχειρίδιο με εμπίεστη διακόσμηση από χρυσό, ασήμι και νιέλλο. Παράσταση κυνηγιού λιονταριών στη μία όψη και λιονταριών που κυνηγούν αντιλόπες στην άλλη. Από τον τάφο IV του Ταφικού Κύκλου Α΄των Μυκηνών , δεύτερο μισό 16ου αίώνα π.Χ.

Συλλογή Γλυπτών

΄Αγαλμα αναθηματικού κούρου υπερφυσικού μεγέθους. Βρέθηκε στο ιερό του Ποσειδώνος στο Σούνιο. Γύρω στο 600 π.Χ., ύψος: 3,05μ

Άγαλμα επιτάφιου κούρου με τη βάση του, πάνω στην οποία είναι χαραγμένο το όνομα του νεκρού Αριστόδικου. Βρέθηκε στα Μεσόγεια της Αττικής. Γύρω στα 500 π.Χ., ύψος: 1,98 μ.

Μεγάλο αναθηματικό ανάγλυφο με παράσταση των Ελευσίνιων θεοτήτων. Δεξιά η Κόρη (Περσεφόνη) με δάδα και αριστερά η Δήμητρα παραδίδει στον Τριπτόλεμο τα στάχυα για να διδάξει στον κόσμο την καλλιέργεια του σιταριού. Βρέθηκε στην Ελευσίνα. Γύρω στο 440 - 430 π.Χ., ύψος: 2,20μ.

Επιτύμβια στήλη της Ηγησούς, κόρης του Προξένου. Στην ανάγλυφη παράσταση εικονίζεται καθιστή η νεκρή Ηγησώ και μπροστά της μια δούλη. Βρέθηκε στην Αθήνα, στο νεκροταφείο του Κεραμεικού. Τέλη του 5ου αιώνα π.Χ., ύψος: 1,58μ., πλάτος: 1μ.

Αγαλμα "Διαδούμενου". Παριστάνεται νέος νικητής αθλητής να δένει την ταινία στο κεφάλι του. Ρωμαϊκό αντίγραφο ενός φημισμένου χάλκινου αγάλματος του Αργείου γλύπτη Πολυκλείτου, γύρω στο 430 π.Χ. Βρέθηκε στη Δήλο.΄Υψος: 1,95μ.

Μαρμάρινο σύμπλεγμα Αφροδίτης, του τραγοπόδαρου θεού Πανός και ΄Ερωτος. Βρέθηκε στη Δήλο. Γύρω στα 100 π.Χ.΄Υψος: 1,30μ.

Συλλογή Αγγείων και Μικροτεχνίας

Γεωμετρικός επιτάφιος αμφορέας. Στη ζώνη των λαβών, σε μετόπη, παριστάνεται η πρόθεση του νεκρού. Βρέθηκε στο Δίπυλο του Κεραμεικού, στην Αθήνα. ΄Εργο του "ζωγράφου του Διπύλου". Μέσα του 8ου αιώνα π.Χ.



Πρώιμος μελανόμορφος αττικός αμφορέας. Στο λαιμό, ο Ηρακλής καταβάλλει τον κένταυρο Νέσσο. Στο σώμα του αγγείου οι δύο γοργόνες φεύγουν ορμητικά, ενώ η αδελφή τους Μέδουσα σωριάζεται στη γη αποκεφαλισμένη από τον Περσέα. Βρέθηκε στην οδό Πειραιώς στην Αθήνα. ΄Εργο του "ζωγράφου του Νέσσου". Γύρω στο 620 π.Χ.



Αττικός ερυθρόμορφος καλυκωτός κρατήρας με παράσταση ερωτοστασίας. Μία νέα ζυγίζει τον ΄Ερωτα και τον Αντέρωτα. ΄Εργο του "ζωγράφου της Ερωτοστασίας". Γύρω στο 330 π.Χ.

Παναθηναϊκός αμφορέας. Στην κύρια πλευρά η Αθηνά του Πρόμαχος, στην δευτερεύουσα πλευρά αγώνας πάλης.΄Εργο του "ζωγράφου Pourtales". Από την Ερέτρια, της χρονιάς του άρχοντα Χαρικλείδη 363/2 π.Χ.

Συλλογή Xαλκών

Αγαλμάτιο πεπλοφόρου κόρης που κρατά περιστέρι. Επαρχιακό έργο από την ανατολική Πίνδο. Γύρω στο 460 π.Χ.



Ο " Ποσειδώνας του Αρτεμισίου". Εικονίζεται ο Ποσειδώνας, ή κατά άλλους ο Δίας που ρίχνει κεραυνό, που με το υψωμένο δεξί χέρι του θα κρατούσε την τρίαινα. Πρωτότυπο έργο σπουδαίου καλλιτέχνη, ίσως του Κάλαμι. Ανασύρθηκε από τη θάλασσα κοντά στο ακρωτήριο Αρτεμίσιο της βόρειας Εύβοιας. Γύρω στο 460 π.Χ.



Το "παιδί του Μαραθώνα". ΄Αγαλμα εφήβου, ίσως του θεού Ερμή. Έργο του εργαστηρίου του Πραξιτέλη. Βρέθηκε στον κόλπο του Μαραθώνα . 325 - 300 π.Χ.



Ο "έφηβος των Αντικυθήρων", άγαλμα θεού ή ήρωα. Στο δεξί χέρι κρατούσε σφαιρικό αντικείμενο (Πάρις με μήλο;). Εξαίρετο έργο πελοποννησιακού εργαστηρίου, ίσως του γλύπτη Ευφράνωρος. Βρέθηκε σε αρχαίο ναυάγιο κοντά στα Αντικύθηρα . 340 π.Χ.



Κέλης ίππος με μικρό αναβάτη, γνωστό ως ο "τζόκεϋ του Αρτεμισίου". Ο ιππέας θα κρατούσε στο αριστερό χέρι τα ηνία, στο δεξί το μαστίγιο. Ανασύρθηκε σε κομμάτια από ναυάγιο κοντά στο ακρωτήριο Αρτεμίσιο της βόρειας Εύβοιας. Γύρω στο 140 π.Χ.



Εικονιστική κεφαλή αγάλματος γνωστού ως ο "φιλόσοφος των Αντικυθήρων". Εικονίζει ίσως φιλόσοφο της ελληνιστικής εποχής. Βρέθηκε σε αρχαίο ναυάγιο κοντά στα Αντικύθηρα . 250 - 200 π.Χ.



Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων

Πρόκειται για ένα από τα σπουδαιότερα και πιο ενδιαφέροντα όργανα της αρχαίας τεχνολογίας, το οποίο χρησίμευε προφανώς για αστρονομικούς και ημερολογιακούς υπολογισμούς. Εσωτερικά φέρει ένα πολυσύνθετο σύστημα από οδοντωτούς τροχούς (32 γρανάζια) και επιγραφές σχετικές με το ζωδιακό κύκλο και τους μήνες. Βρέθηκε το 1900-1901 από Συμαίους σφουγγαράδες-δύτες σε αρχαίο ναυάγιο στη θαλάσσια περιοχή των Αντικυθήρων. Γύρω στο 80 π.Χ.